Yükleniyor... Önceki Sayfaya Geri Dön

Aşuğ

Aşuğ

Tarihi çok eski, kültür değeri yüksek olan bir çocuk oyunudur.Bu oyunu sokaklarda veya evlerin bacalarında erkek çocukları oynar.Günümüzde ise artık pek oynan-mamaktadır. Oyunda geçen bir takım deyimler,Kaşkarlı Mahmut'un 1068-1072 yılları arasında yazdığı bilinen Divan-ü Lügat-it Türk adlı eserinde de yer almaktadır.

Koyun, keçi, oğlak ve küçük danaların ayaklarından çıkan aşık kemikleri, çocuklar için birer oyun aracıdır. Bunlara genellikle boya ile süs verilir. Diğer aşuklara nazaran biçimli, ağırca olanları SAĞA diye adlandırılır. Bunların belleri bakır telle sarılır. Orta kısımları oyularak, bu oyuklar kurşun eriyiği ile doldurulmak suretiyle, aşukun diğerlerine nazaran ağır olması sağlanır. Her oyuncu oyununu sağa diye adlandırılan seçilmiş bu aşukuyla oynar. Böylece oyundaki kazanma şansı artmış olur. Aşukların yüzleri, çiğ, şeg, tög, mire ve alçı gibi isimler alırlar. Ortaya atıldıklarında yerde bu isimlerle, aldıkları pozisyona göre anlam ifade ederler.Bir daire içerisine dizilen aşuklar, bir kaç metre uzaktan atılan sağalarla , dairenin dışına çıkarılmaya çalışılır. Bu oyuna “ Çizi aşuğ “denir. Çizgi dışına çıkartılan her aşuk, onu çıkaran oyuncuya ait olur. Aşık çıkaramayan oyuncu oyunu, rakibine bırakır. Böylece aşukların tamamı çizgi dairenin dışına çıkarılıncaya kadar oyun devam eder. Bu oyunda aşukları biten (kalmayan) çocuğa " uduzdu" (kaybetti) denir.

Bu oyundan başka " Mire " diye adlandırılan bir başka aşuk oyununda ise; ortaya oynayan oyuncu sayısı kadar aşuk dizilir. Dizilen bu aşuk kümesine, sağa denilen aşukla "şeğleme" hamle yapılır. Atılan aşuk mire gelirse, kümenin olduğu yerden, mire gelen bu aşuku vurmak için,diğer oyuncular sağalarını atarlar. Vuran çocuk diğer oyunculardan birer aşuk alır. Eğer şeglenen aşuk mire gelmezse, diğer oyuncular da küme etrafında aşuklarını şeglerler. Sonra bir çocuk tarafından, aşuk kümesine sağa ile atış yapılır.Küme dağıldığında ,sağanın yerde duruş pozisyonuna (çiğ,töğ..gibi) oluşuncaya kadar vurulur. Sonra tekrar küme kurulur. Kazanan oyuncu arkadaşlarından birer aşuk alır. Böylece oyun , devam edilecekse yenilenir.

 

Oyunların tamamının derlemesi Sayın Orhan AHISKALIOĞLUna ait olup izinsiz kullanılması yasaktır.




Adınız