Çocuklarımız, babalarının gururlarının kırıldığını ve yenildiklerini gördüler. Bizim savaşçılarımız utandırıldı. Son günlerimizi nerede geçireceğimiz önemli değil. Zaten bunlar çok değil. Birkaç yıl daha, birkaç kış daha ve büyük kabilelerin yerleşik olduğu bu topraklarda bir zamanlar yaşayan atalarının mezarlarında yas tutmak için hiçbir yerli kalmayacak. Bir zamanlar sizinkiler gibi kuvvetli ve umut doluyken, Benim halkım yok oldu, ama halk-lar insanlardan oluşur, başka bir şeyden değil. İnsanlar denizin dalgaları gibi gelir giderler. Sizler de kaderinizi değiştiremeyeceksiniz. Belki de kardeşiz. Göreceğiz. (Kızılderili reisi Seeattle)
Arkaya bırakılan bu yazıyla, dil altında şunlar saklanmıştı sanırım. Kızılderille-lerin topraklarını işgal eden beyaz adam, küçümsediği bu insanla-ra güç yetiremeyince, yaşam kaynakları olan bizonları, yavruları yanlarında otlarken, günde asgari 500 ünü bir-den vahşice öldürtmüştür. Aynı duygu ve karakter yapısıyla, Japonya’nın Hiroşima ve Nagazaki şehirlerine atom bom-bası atarak, 140.000 sivili katledip KIRIM yapan da ABD’li beyaz adamdır.
ABD’li beyaz adam bir yandan, nesilleri tükenmekte olan bazı hayvanları ulusal parklarda koruma altına alırken, diğer yandan Kaliforniya ve G. Amerika’da bugünlere kal-mış olan yerlilerin, yaşamak için bir günde tek bir tane flamingo vurmalarını şiddetle eleş- tiriyor, diğer taraftan aynı sahillerde bir günde en az 400 deniz aslanı onların yavrularının gözleri önünde kafalarına kanca ile vurarak öldürmekte, bir yandan Osmanlının 1915 de kendine arkadan vuran Ermenilerin yerlerini değiştirmiş olmasını SOYKIRIM kabul eder-ken, diğer taraftan 1918 da ülkemizi işgale gelip 250.000 evladımızı katledip KIRMIŞTI.
Elbiseleri yeterli olmayan 90.000 askeri, Yemen’in +30° lik sıcak ortamından, Sarıkamış’ın -30° lik kar ve boranı içerisine getirtip, donmalarına ve ölmelerine sebep ol-mak da bir KIRIM dı.
Şimdi üsttekilerden farklı olan bir başka kırımı yazacağım. Dilde yapılan kültür kırımını. Dilin milletlerin hayatında ŞAHDAMAR olduğu, kesilmesi halinde ise, o milletin tarih sahnesinden silinip yok olacağı bilinir. 1978 yılında, Gümüşhane’nin sorumluluğun-da toplanan komisyon üyeleri Kürtçe, Ermenice ve Arapça kökenli olan Bayburt köylerin-den birçoğunun isimlerini, bölücülüğe neden olacaklarını düşünerek değiştirmişler, an-cak daha sonra bu isimlerden çoğunun öz Türkçe olduğu anlaşılmıştı. Çalışmaları boyun-ca izzet ve ikram görüp, üstüne harcırah da alan bu insanlar kültürel KIRIM yapmışlardı.
Nasıl mı? İşte böyle.
Ermenice olan Abrans (Akbulut), Lipana (Yaylalar), Paynık (Erikdibi), Varıjna (Mutlu), Galısgavar’ın (Kabaçayır) yapılması amaca uygun olabilir.
Sırf Ermeniceyi hatırlatıyor zannıyla, Ermene (Pamuktaş) olmuştu.
Arapça dan Aşuri (Yanoba,) Cemele (Göldere), Ğaşya (Aksaçlı) oldu.
Yetmedi,
Farsça olan Cilara (Sakızlı), Manasdur (Yeşilyurt), Niv ise (Arpalı) yapılmıştı.
Mağara 20.asra yakışmayan isminin ağırlığı yüzünden, (Yeniköy) yapılabilir.
(NOT: Kendine ait nüfus cüzdanının, muhtarlık bölümüne mağara yazıldığını hayal et Lütfen.
Peki
---“Oğuz Türk dilinde ozan. Tanguz Türk dilinde şaman, Altay/Kırgız Türk dilinde kam yani kopuz çalıp şiir söyleyen, sihir yapan ve hekimlik eden kişi.” manalarına gelen “Bağsi” nin (Bayraktar), Yanbağsi’nin (Güneşli),
---Mökgem ve kuvvetli manasına gelen “Kormas” ın (Polatlı),
---Toplanma yeri manasına gelen “Berne” nin (Balca) yapılmasına hiç mi ses çıkarılmayacak? ‘Makat’/‘Sedir’/‘Somya ’/‘Kanepe’ anlamlı da olan ve eski zamanlarda evlerin pençere önlerinde oturmak için, ağaçtan yapılan eşya manalı (Peke) Pekesi, hangi sebeple (Serenli) yapıldı? Lazın dağından estiği bilinen dondurucu balğar rüzgârı manalı Balahor’un (Akşar) yapılması, 8 Mart 1944 de Stalin tarafından, Kuzey Kafkaslar’dan, Orta Asya’ya sürgün edilen. BALKAR TÜRKLERİ’ne zul olmadı mı? Mandafar’ın (Güzelce), Urumeli’nin (Heybetepe) yapılması, İnce konaklama yeri manalı Hanzar’ın (Çağıllı) yapılması ve benzeri daha onlarca Türkçe kökenli ismin, neden ve hangi gerekçelerle değiştirildiği sorulmasın mı? Bayburt köylerinin isimlerini değiştirenlerin, diller ve leh- çeler ile ilgili derinlemesine bilgili olmadıkları söylenmesin mi? GÖKTÜRK yazıtlarıyla yapılan “Ey Türk. Üstte mavi gök çökmedikçe, altta yağız yer delinmedikçe, senin ilini ve töreni kim bozabilir?” Uyarı, öğüt ve vasiyet sözünü yok mu sayalım?
Bu yüzden Ben’de derim ki;
Bir milletin tarih sahnesinden silinip gitmesine sebep olabilecek isim çalışmasına ve dahasına ilgili Kültür Müdürlüğü ve STK lar müdahil olmalıydı. Bayburt ağzıyla: “Kurunun yanında yaşlar da yakılmamalıydı.”
Madem ki isimlerin eski halleriyle tekrar kullanılmasının önünde kanuni bir engel kalmamıştır, uygun olanları tekrar yerlerine koyulmalıdır. KASIM/2019 Murat Kurdal
KANUNLAR
Dilde kıyım yapılırken, bunun alttaki yasalara dayandırıldığını sanıyorum.
---Emirname ’nin: “Ermenice, Rumca, Bulgarca, hatta Türk olmayan Müslüman kavimlere ait vilayet, sancak, kasaba, köy, dağ nehir gibi bütün adlar Türkçe olacaktır.” Emri,
---Enver Paşa’nın: “27 Ekim 1915 tarihli yer adlarını değiştirilmesi” Yasası.
---1949 yılında 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu.
KAYNAKLAR
---Fırat Üniversitesi Beşerî ve İktisadi Coğrafya Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Harun Tunçel’in 13.05.2009 da Radikal’de yayınlanan yazısıyla,
---Namık Kemal Zeybek/23 Mayıs 2009/ Bayburt Postası
---Cazim Gürbüz/19 Eylül 2014 Bayburt Postası
---Of Hayrat Kültür ve Yrd. Der.2015/ 34091, Fatih, İstanbul, Türkiye
---İbrahim Sediyani / Bütün İsimlerimizi Geri İstiyoruz/ sediyani@gmail.com
